علت ریزش لونا چه بود؟ توضیح ساده به همراه فیلم

چرا شبکه‌ی آینده دار ترا (Terra) و لونا (LUNA)، ارز بومی محبوب آن، در کمتر از چند روز به مرز نابودی رسید؟ در این مطلب از دنیای ترید، علت ریزش گسترده‌ی ارز لونا و تأثیر آن بر بازار ارز دیجیتال را، به زبان ساده برای شما توضیح می‌دهیم. شما می‌توانید با ریشه‌یابی و شناخت علت‌های ریزش یک ارز، در مواقع مشابه، تشخیص درست دهید و قبل از سایر سرمایه‌گذاران، قبل از اینکه سرمایه‌های شما از بین برود، تصمیم به سیو سود و خروج از بازار بگیرید. با ما همراه باشید.

بررسی ویدیویی علت ریزش لونا 

آنچه در این ویدیو می‌بینید: علائم قبلی ریزش لونا و اثرات بعدی آن چه بود؟

چطور می‌توانیم با تحلیل به موقع، پیش از وقوع شکست، سرمایه‌های خود را خارج کنیم؟

^{مدت زمان ویدیو: 00:06:52}

پیش از ریزش گسترده‌ی لونا، با مشاهده‌ی علائم قبلی، معدود معامله‌گران کارآزموده، سرمایه‌های خود را از بازار خارج کردند. آیا شما جزو آن‌دسته از معامله‌گران بودید؟

وقتی ریزش گسترده شروع شد، برخی فکر می‌کردند که این ریزش فقط منحصر به لونا است و از اثر دومینویی بعدی خبر نداشتند. بدین ترتیب، بسیاری از سرمایه‌گذاران (در ارزهای غیر از لونا)، با این باور، متحمل ضرر و زیان شدند.

ترا فارم لبز برای جبران خسارت زیان‌دیدگان ارز جدید لونا 2 را راه‌اندازی کرد. 

مطالعه این مطلب پیشنهاد می‌شود: ارز لونا 2

اما بلاکچین ترا چه بود و چگونه کار می‌کرد؟ چرا میان این همه ارز لونا دچار چنین شکستی شد؟

چند نکته مهم درباره تاریخچه‌ اکوسیستم ترا

بلاک‌چین ترا در آوریل 2019 توسط دو کوان (Do Kwon)، فارغ‌التحصیل علوم کامپیوتر از دانشگاه استنفورد پایه‌گذاری شد. این بلاکچین، یک شبکه‌ی آینده‌دار در ارز دیجیتال بود که در فاصله‌ی سال 2021 تا آوریل 2022 توانست حدود 15 میلیارد بر ارزش بازار خود اضافه کند.

اولین هدف بلاکچین ترا (Terra) حل مشکل نوسانات ارزها بود. بنابراین شبکه‌ی ترا با مجموعه‌ای از استیبل‌کوین‌ها سعی در ایجاد یک اکوسیستم با ثبات ارز دیجیتال کرد. دومین هدف ترا، افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنش بود و تلاش در راه رسیدن به این دو هدف باعث شد این بلاکچین به رشد و شکوفایی فوق‌العاده‌ای برسد و تا مدت زیادی در اوج بماند.

مطالعه مقاله اثبات کار و اثبات سهام پیشنهاد میشود.

استیبل‌کوین ترا

قبل از ریزش بزرگ لونا، شبکه‌ی ترا مجموعه‌ای از استیبل‌کوین‌ها داشت. بر اساس وایت پیپر Terra، این بلاکچین قصد داشت با ایجاد یک سیستم همتا به همتا برای تراکنش، اجازه‌ی انجام تراکنش کارمزد پایین با تمامی پول‌های فیات برتر را بدهد. بنابراین پروتکل ترا یک سبد استیبل‌کوین الگوریتمی را با ارزهای مهم دنیا مانند دلار، یورو، ین و ... پیوند داد. یعنی همواره یک واحد استیبل‌کوین ترا برابر با یک واحد ارز فیات بود.

UST محبوب‌ترین این استیبل‌کوین‌ها بود که به دلار پگ شده بود و با آن پیوند یک به یک داشت.

مطالعه این مطلب پیشنهاد می‌شود: ارز لونا کلاسیک 

استیبل‌کوین ترا چگونه کار می‌کرد؟ تعامل لونا و ترا

قبل از ریزش بزرگ لونا، عرضه‌ی UST از طریق الگوریتم با ارز لونا به گونه‌ای تنظیم شده بود که با یک سیستم پاداش‌دهی، ارزش 1 دلاری خود را همواره حفظ کند. در سیستم استیبل‌کوین لونا، معامله‌گران می‌توانستند هر واحد UST را به میزان 1 دلار LUNA تبدیل کنند و این سیستم، اجازه کسب سود به معامله‌گر را می‌داد.

مکانیزم این الگوریتم بسیار ساده بود. در مواقعی که قیمت UST بالاتر از 1 دلار می‌رفت، سیستم با توکن سوزی خودکار لونا، UST تولید می‌کرد. با این کار، از یکسو قیمت UST کاهش می‌یافت و از سوی دیگر، با توکن سوزی LUNA، عرضه‌ی لونا کاهش یافته و قیمت لونا بالا می‌رفت و چرخ اقتصادی اکوسیستم لونا نیز به حرکت خود ادامه می‌داد. برعکس با پایین آمدن قیمت ترا، عرضه‌ی این ارز با توکن سوزی خودکار کاهش می‌یافت و لونا مینت می‌شد.

مطالعه این مطلب پیشنهاد می‌شود: توکن سوزی چیست؟ 

چرا لونا ریزش کرد؟

چند روز پیش از سقوط لونا، بانک فدرال رزرو آمریکا و بانک انگلستان نرخ‌های بهره را افزایش دادند و این امر موجب خروج سرمایه از بازار ارز دیجیتال شد. یکی از راه‌های خروج از بازار، تبدیل ارز به استیبل کوین مانند تتر، دلار بایننس و ... سپس تبدیل استیبل کوین به دلار است.UST استیبل‌کوین شبکه‌ی ترا، یکی از همین استیبل‌کوین‌های بزرگ و بنابراین یکی از درهای خروجی بود. با فروش UST بنا به علت‌های زمینه‌ای، استیبل‌کوین UST دیپگ (de-peg) شد. بنابراین علت اصلی شکست لونا دیپگ شدن استیبل‌کوینUST بود.

روند دیپگ شدن UST از تاریخ 10 می (20 اردیبهشت) آغاز شده بود و در این تاریخ، UST قیمت 0.7 دلار را به خود دید. در همین روز، به علت فشار فروش لونا، صرافی بایننس با کندی شبکه و تعلیق سفارشات روبرو شد.

پس از شکست پیوند UST و دلار، علت‌های زیادی بر این ریزش و سقوط لونا دامن زد که در ادامه به آن اشاره می‌شود.

اولین عامل ریزش لونا و ترا: نقص الگوریتم

عملیاتی که لونا را فلج کرد به آربیتراژ معروف است. این عملیات از این قرار است که نهنگ‌ها،UST را که دیپگ شده بود، با تخفیف می‌خریدند و آن را به لونا تبدیل می‌کردند، سپس با فروش لونا کسب سود می‌کردند. با تکرار این فرایند، که به آربیتراژ معروف است، حجم عظیمی از لونا وارد گردش شد و به دنبال آن، لونا بی‌ارزش شد. آربیتراژگران همان نهنگ‌های لونا بودند و تنها راه حل این مشکل برقرار کردن مجدد پیوند UST و دلار با تزریق سرمایه‌ای هنگفت به پروتکل و سوزاندن ارزهای اضافه شده به گردش بود.

بنابراین رابطه‌ی دو جانبه‌ و اتوماتیک لونا با استیبل کوین و همچنین وجود نقص در الگوریتم، یکی از علت‌های اصلی این ریزش بود.

دومین علت ریزش لونا : توزیع نادرست ارز لونا

اما مسئله مهم توکنومیک لونا است. این واقعیت که 94 درصد از توکن‌های لونا، تنها در 10 آدرس ذخیره شده بودند، بسیار برای ارز لونا خطرناک بود. این 10 نهنگ، کنترل شبکه را در دست داشتند و بنیاد لونا گارد تلاش کرد با خرید تمام USTهای فروخته شده، از پیوند میان UST و دلار دفاع کند. بودجه نهنگ‌ها به قدری زیاد بود که لونا گارد توان مقابله با آن را نداشت.

سومین علت ریزش گسترده LUNA و UST: استیبل‌کوین بدون پشتوانه

UST یک استیبل‌کوین الگوریتمی است که با تکیه بر ذخایر بیت کوین خود به USD متصل است. آرمان شبکه‌ی ترا این بود که ثبات قیمت استیبل‌کوین شبکه‌ی ترا با تکیه بر یک پول غیرمتمرکز (بیت کوین) و بدون تکیه به دلار آمریکا که ارزی متمرکز است، حفظ شود. بنابراین بنیاد لونا‌ گارد برای تزریق ارز و نجات پیوند UST و دلار، تنها چیزی که در دست داشت، بیت کوین بود.

بنیاد لوناگارد پس از درخواست‌های بی‌نتیجه برای کمک، به عنوان بخشی از عملیات احیای لونا و UST، تعداد 52 هزار بیت کوین به صرافی جمینی و 28 هزار بیت کوین به صرافی بایننس ارسال کرد. فشار فروش، موجب ریزش بیت کوین و کل بازار ارز دیجیتال شد.

پس از ریزش لونا، مقامات رگولاتور نسبت به استیبل کوین‌های الگوریتمی حساس شد و نظارت سختگیرانه‌ای برای این بخش آغاز کرد.

چهارمین علت ریزش لونا : وحشت سرمایه گذاران

در مقطعی که لونا گارد نه عزم راسخی برای سوزاندن توکن‌های اضافی لونا و نه بودجه‌ی کافی برای جذب حجم بزرگ ust داشت، پیوند استیبل‌کوین ترا و دلار شروع به تزلزل می‌کند؛ زیرا نگرانی از دیپگ شدن استیبل‌کوین ترا، به دارندگان UST نیز سرایت کرده و دیگر یک جنگ تمام عیار آغاز شده بود .

در واکنش به فشار و تشویش‌هایی که در بازار ارز دیجیتال به وجود آمده و یک بازار خرسی بی‌سابقه و دلسرد کننده را رقم زده، مقامات شاغل در آمریکا واکنش نشان دادند و این واقعه را ترور اقتصادی اکوسیستم ترا خواندند. بسیاری از کارشناسان ارز دیجیتال، ادامه‌ی ریزش لونا را فومو و فرار سرمایه‌گذاران (Bank Run) دانستند.

این دو عامل نه تنها بازار لونا را تحت تأثیر قرار داد، بلکه به کل بدنه‌ی ارز دیجیتال آسیب زد.

پنجمین علت ریزش لونا: مارپیچ مرگ

ترید تهاجمی نهنگ‌ها در شرایط آخر هفته و کمبود نقدینگی در بازار لونا اتفاق افتاد. نهنگ‌ها شروع به توکن‌سوزی UST کردند و بدین ترتیب تعادل چرخه لونا- ترا به هم خورد. از یک سو،UST با کاهش جدی مواجه شد و از سوی دیگر، با وفور لونا، این ارز در روند اصلاحی جدی قرار گرفت.

دیپگ شدن ترا موجب گسترش وحشت در بازار ارز دیجیتال و ایجاد مارپیچ مرگ (Death Spiral) شد.

بر اساس مارپیچ مرگ 3 اتفاق زیر به عنوان علت و معلول یکدیگر عمل کردند.

• ریزش بیت کوین، ایجاد بازار خرسی و گسترش فومو
• فروش استیبل‌کوین ترا از ترس ادامه ریزش استیبل‌کوین ترا
• مینت شدن حجم بیشتری از لونا بر اساس الگوریتم و کاهش ارزش لونا

ششمین علت ریزش لونا: عدم وفاداری جامعه لونا

در شرایطی که فومو در بازار لونا بیداد می‌کرد، فقط اندکی به صفر شدن ارز لونا باقیمانده بود و لونا 4 صفر اعشاری پشت قیمت خود داشت، برای جلوگیری از صفر شدن لونا، بلاکچین ترا بسته شد تا معاملات در صرافی‌ها متوقف شود.

دو کوان یک طرح تشویقی جامعه محور ارائه داد و این طرح را با این امید با جامعه به اشتراک گذاشت که با باز شدن بلاکچین، جامعه بتوانند بر فوموی خود غلبه کرده و فرصت ریکاوری به ارز لونا بدهد.

پس از بازگشایی بلاکچین، پس از یک پامپ 1500 درصدی، دوباره سقوط از سر گرفته شد.

هفتمین علت ریزش لونا: ضعف مدیریت بحران توسط بنیاد لونا گارد

صرافی بایننس، بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال، روز 12 می (23 اردیبهشت)، تمامی جفت ارزهای لونا و UST را از لیست خود خارج کرد.

چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao)، بنیانگذار و مدیر عامل بایننس، با انتقاد از نحوه مدیریت بحران لونا توسط تیم Terra توییت کرد:

ما از تیم پشتیبانی ترا درخواست کردیم که شبکه را بازیابی کنند، ارزهای لونا اضافی را توکن سوزی و پیوند UST را بازیابی کنند، اما هیچ پاسخ مثبت یا اصلاً پاسخ چندانی دریافت نکرده ایم.

درس‌های ریزش لونا: چگونه زمان درست خروج از بازار را تشخیص بدهیم؟

بسیاری از منتقدان، ریزش لونا را به اختلاس بنیاد لونا گارد و یک داستان کلاهبرداری مرتبط می‌دانند، بخصوص پس از صدور حکم جلب دو کوان، این گمانه‌زنی‌ها بیش از پیش افزایش یافت. اما ریزش لونا درس‌های زیادی به معامله‌گران ارز دیجیتال داد. این درس‌ها در سه محور خلاصه می‌شوند که در ادامه می‌خوانید.

درس اول ریزش لونا: توجه به اخبار بنیادین

اولین درس، توجه به نظام عرضه و تقاضا است. جای هیچ شکی نیست که اصلی‌ترین عامل در صعودها و نزول‌های ارز دیجیتال، نظام عرضه و تقاضا است. بررسی اخبار بنیادین در اقتصاد کلان، اصلی‌ترین وظیفه‌ای است که یک تریدر یا سرمایه‌گذار در ارزهای دیجیتال، برای رسیدن به سود بر عهده دارد.

درس دوم ریزش لونا: توجه به توکنومیک

عامل دیگر که باید به آن توجه کنید، توکنومیک است. همانطور که پیش‌تر گفته شد، حجم بزرگی از لونا در 7 آدرس ذخیره شده بود، بعدها، پایگاه ردیابی آنچین نانسن، ترید تهاجمی این 7 آدرس را علت اصلی انحلال لونا دانست. بنابراین لازم به یادآوری نیست که پیش از سرمایه‌گذاری در یک ارز، با جدیت توزیع آن را بررسی کنید تا از غیرمتمرکز بودن آن مطمئن شوید.

درس سوم ریزش لونا: مدیریت ریسک

اما سومین درس، بروز بودن و آگاهی از شرایط کلی چارت است. بسیاری چنین می‌پندارند که اصول مدیریت ریسک فقط در ترید فیوچرز معنا دارد. اما در معامله‌ اسپات هم این قوانین حاکم است. اول اینکه تمامی دارایی خود را در یک ارز سرمایه‌گذاری نکنید و سبدی از ارزها برای خود داشته باشید. و اما دومین مطلب مهم این که هر سرمایه‌گذار باید برای خود، حد ضرر و زیان تعیین کند. اگر به ارزی را به صورت معامله‌ اسپات خریداری کرده‌اید، در ذهن خود سطحی برای خروج از بازار تعیین کنید.

و اما سخن پایانی

در این مطلب سعی کردیم با واکاوی موشکافانه‌ی علت‌های ریزش لونا، به شما نشان دهیم که می‌توان پیش از حادثه، تا حدود زیادی وقوع آن را پیش‌بینی و مسیر خود را از کاروان زیان‌دیدگان جدا کرد. البته ما نقش تجربه را انکار نمی‌کنیم اما به جرأت می‌توان گفت که آموزش بزرگترین سلاحی است که می‌تواند جلوی زیان در ارز دیجیتال را بگیرد.