آیا اقتصاد جهانی وارد فاز جدیدی از رکود شده؟

• 09 خرداد 1401
• نویسنده : کارشناس دنیای ترید

اقتصاددانان می گویند رکود جهانی قریب الوقوع نیست، اما باید برای افزایش هزینه ها و رشد کندتر اقتصادی آماده باشیم.

سایمون باپتیست، اقتصاددان ارشد جهانی در واحد اطلاعات اکونومیست، با اشاره به رکودی غیرمنتظره پس از یک دوره رکود تورمی، گفت: هیچ رکود تورمی ناگهانی وجود نخواهد داشت.

باپتیست هفته گذشته به CNBC گفت:

از آنجایی که جنگ در اوکراین و اختلالات مربوط به همه گیری کووید همچنان در زنجیره تامین کالاها وجود دارد، یک رکود تورمی که با رشد کم و تورم بالا همراه است، حداقل تا 12 ماه آینده باقی خواهد ماند.

قیمت کالاها (کامودیتی ها) از سه ماهه آینده شروع به کاهش خواهد کرد، اما برای همیشه بالاتر از زمان قبل از جنگ اوکراین، باقی خواهد ماند. دلیل آن هم این است که عرضه محصولات روسی در مورد بسیاری از کالاها، به طور دائم کاهش خواهد یافت.

همانطور که مطلع هستید، مشکلات مربوط به همه گیری کووید و جنگ روسیه با اوکراین، عرضه کالاها را محدود کرده و توزیع کارآمد را از طریق زنجیره های تامین جهانی کاهش داده است. در نتیجه این مسائل باعث شده تا قیمت کالاهای روزمره مثل سوخت و خوراکی ها، افزایش پیدا کند.

اما، درست است که این افزایش قیمت ها فشار سنگینی را روی خانواده ها وارد کرده و آنها را دچار دردسر کرده، ولی این رشد اقتصادی آهسته، باعث توقف و سقوط بازارهای کاری در جهان نشده است.

اگر نگاهی به آمارهای اقتصادی اخیر بیندازید، متوجه خواهید شد که سطح بیکاری در بسیاری از اقتصادها به پایین ترین حد خود در دهه های اخیر رسیده است.

بنابراین، در حالی که مصرف کنندگان نگران آخرین رکود اقتصادی هستند که 10 سال پیش به واسطه گرانی ها در امریکا رقم خورد، در حال حاضر نیازی نیست مجددا خودشان را برای یک رکود دیگر، آماده کنند.

به عنوان مثال، اگر در مورد دوره های متوالی تولید ناخالص داخلی منفی صحبت کنیم، بعید است که حتی اقتصادهای آسیایی وارد رکود شوند.

یکی از اقتصاددانان می گوید حتی اگر اقتصاد جهانی در معرض خطر رکود باشد، بسیاری از مصرف کنندگان پس اندازهای زیادی دارند و کالاهای بادوام خانگی را به اندازه کافی، ذخیره کرده اند. در نتیجه این اقتصاددان گفت: نگران اعدادی که اعلام می شوند نباشید چرا که آنها به آن بدی که به نظر می رسند، نیستند.

شین الیور، اقتصاددان ارشد AMP Capital می گوید: منحنی‌های بازده یا شکاف بین بازده اوراق بلند مدت و نرخ‌های کوتاه ‌مدت هنوز به‌ طور قاطع هشدار یک رکود جدید را نداده‌اند. حتی اگر هم اکنون هم این کار را انجام دهند، میانگین یک رکود، 18 ماه به طول می انجامد.

شین الیور بر این باور است که مساله رکود حداقل برای ایالات متحده و استرالیا، بعید به نظر می رسد. حتی اگر نگاهی به بانک های مرکزی سراسر جهان بیندازید، مشاهده خواهید کرد که اکثر آنها برای مبارزه با تورم، در حال بالا بردن نرخ های بهره بانکی هستند.

به عنوان مثال، فدرال رزرو امریکا به عنوان قدرتمندترین بانک مرکزی جهان اوایل همین ماه می، بزرگترین افزایش نرخ های بهره خود را طی 22 سال گذشته اعلام کرد. بانک مرکزی امریکا نرخ بهره خود را نیم درصد افزایش داد و حتی نسبت به افزایش بیشتر نرخ های بهره، هشدار داد.

یا مثلا هفته گذشته بانک مرکزی نیوزیلند که تا به حال بیشتر از دیگر بانک های مرکزی جهان نرخ های بهره خود را افزایش داده، نرخ بهره خود را نیم درصد دیگر بالا برد و به عدد 2 درصد رساند. در واقع، این پنجمین باری بود که بانک مرکزی نیوزیلند به طور متناوب نرخ های بهره اش را افزایش می داد.

اما فراموش نکنید که علم اقتصاد می گوید که همیشه در کنترل تورم یک خطر وجود دارد و آن، خطر افتادن در دام رکود است.

کنترل رکود تورمی بسیار دشوار است زیرا مهار قیمت‌های بالا از طریق افزایش نرخ‌های بهره، می‌تواند حتی منجر به رشد کمتر شود.

هر چه مدت طولانی‌ تری نرخ های تورم بالا بمانند، بازارهای مالی بیشتر نگران هستند که بانک‌های مرکزی قادر نخواهند بود آن را بدون ایجاد رکود، مهار کنند.

همانطور که رئیس فدرال رزرو امریکا؛ جرومی پاول می گوید:

مهار تورم و رساندن آن به تارگت 2% با دردهای زیادی همراه خواهد بود. اما ظاهرا همه از این مساله، نگران نیستند.

ویکی ردوود، مشاور ارشد اقتصادی کپیتال اکونومیک می گوید که او مطمئن است بانک‌های مرکزی جهان می‌توانند تورم را بدون ورود به فاز رکود، کاهش دهند.

ردوود در ادامه گفت: افزایش نرخ های برنامه ریزی شده در بسیاری از نقاط جهان مانند اروپا، بریتانیا و ایالات متحده، برای بازگرداندن تورم به هدف بانک ها، کافی است. وی در یادداشتی جداگانه اعلام کرد:

تنها در صورتیکه تورم و انتظارات تورمی، سرسختانه تر از آنچه انتظار داریم بمانند، نرخ های بهره باید با سرعت بیشتری افزایش یابند که این مساله بدون شک منجر به رکود خواهد شد.

در انتها ردوود افزود که در آن صورت، یک رکود به سبک شوک ولکر ممکن است دوباره تکرار شود. شوک ولکر زمانی رخ داد که پل ولکر، رئیس فدرال رزرو، در تلاش برای پایان دادن به تورم دو رقمی در ایالات متحده، نرخ های بهره را به بالاترین نقطه تاریخ در دهه 1980 افزایش داد.