بانک های مرکزی دنیا ارز دیجیتال بانک مرکزی خود را راه اندازی می کنند
- 25 تیر 1400
- نویسنده : کارشناس دنیای ترید
این روزها، در سراسر جهان، زمزمه‌هایی پیرامون ضرورت ایجاد ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) به گوش می‌رسد. مقامات بانک مرکزی چین سخت مشغول آزمون و خطا برای یوان دیجیتال نوظهور خود هستند و اخیراً در حال آزمایش آن در مترو پکن هستند. بانک مرکزی اروپا نیز به تازگی، یک دوره «تحقیق» دو ساله را آغاز کرده و قرار است طی آن، از طریق مشاوره با کاربران، سازماندهی بحث‌های نظارتی و تجزیه و تحلیل، خود را برای ورود به مرحله طراحی دیجیتال یورو آماده کند.
بدون توجه به مقبولیت فزاینده استیبل کوین بخش خصوصی در میان مردم، نمی‌توان به درک درستی از افزایش بحث‌های دولتی‌ها درباره ارز دیجیتال بانک مرکزی رسید. به نظر می‌رسد استیبل کوین‌های بخش خصوصی با پشتوانه پول فیات، روز به روز بیشتر در تیررس ناظران و هدف ممنوعیت‌های مختلف قرار می‌گیرند.
اخیراً رندل کوارلز، نائب رئیس بانک فدرال رزرو اظهار داشته است که بانک مرکزی آمریکا و سیاست‌گذاران نباید هیچ ترسی از استیبل کوین‌های بخش خصوصی به خود راه بدهند. از این سخن چنین بر می‌آید که بانک مرکزی به راحتی می‌تواند با استفاده از ابزارهای نظارتی، به راحتی پوزه‌بندی بر قدرت رو به رشد استیبل کوین بخش خصوصی بزند.
به گزارش دنیای ترید، سایت کوین دسک روز پنجشنبه در گزارشی اختصاصی تأکید کرد که برای تفسیر این بیانات نایب رئیس بانک فدرال رزرو ابتدا باید به این نکته توجه کرد که در شرایطی قرار داریم که بحث‌ها در مورد لزوم ایجاد ارز دیجیتال بانک مرکزی در سرار جهان بالا گرفته است.
ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نوعی جدید از ارز دیجیتال فیات است. دولت‌ها هر یک، به دلایل مختلف به راه‌اندازی ارز دیجیتال بانک مرکزی علاقه نشان می‌دهند.
بدیهی است که راه اندازی آن، نظام بانکی را کارآمدتر خواهد کرد، لیکن ایجاد ارز دیجیتال بانک مرکزی به صرف هزینه نیاز دارد که البته با گذر زمان جبران خواهد شد. برخی عقیده دارند که رمز ارز بانک مرکزی، خدمات مالی با کیفیت‌تر و بهتری در اختیار نهادهای بانکی و غیر بانکی و همچنین آحاد جامعه قرار خواهد داد.
همچنین دولت‌ها از تسهیل تعامل میان دولت و شهروندان که یکی از ثمرات استفاده از رمز ارز بانک مرکزی است، استقبال می‌کنند.
از سویی، مشکلات در کمک رسانی در دوران شیوع همه‌گیری کرونا، یکی از عواملی بود که توجه مردم را به سمت رمز ارز بانک مرکزی جلب کرد و موجب شد که شمار زیادی از سیاستمداران بخصوص دموکرات‌های ایالات متحده و مقامات اروپایی، برای اولین بار در این خصوص اظهار نظر کنند.
البته اهداف دیگری نیز برای راه‌اندازی ارز دیجیتال بانک مرکزی وجود دارد، از جمله فرصت‌هایی که رمزارز بانک مرکزی در حوزه سیاست‌های خرد مالی در اختیار دولت‌ها قرا می‌دهند و در این خصوص ابزار رمز ارز دیجیتال بانک مرکزی را در مقایسه با ابزارهای مالی سنتی مانند چاقوی جراحی در برابر چکش دانسته‌اند.
همچنین در غرب برخی از مقامات دولتی نیز گزینه نظارتی را که در بسته ارز دیجیتال بانک مرکزی قرار دارد، به عنوان ابزاری برای کاهش جرائم مالی و پولشویی بسیار جذاب یافتند و از آن حمایت کردند.
و اما در شرق نیز که دولت‌ها کمتر به حقوق شهروندی، از جمله حریم خصوصی شهروندان خود احترام قائل هستند، این گزینه جالب توجه آمد. زیرا آن‌ها با استفاده از ابزار نظارتی که رمز ارز بانک مرکزی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد، می‌توانند بی دردسر، کنترل اجتماعی را در دست گیرند.
به هر حال، دلایل هر چه که باشند، در این سال‌های اخیر، شاهد تغییری کلان در گفتمان رمزارز دیجیتال بانک مرکزی بوده‌ایم و توجهات به این گزینه بسیار بالا رفته است.
پیشروترین کشور در این زمینه، دولت چین است و با جدیت و شتابی که در این زمینه به کار بسته است، اولین کشور در جهان برای ایجاد و استفاده از رمزارز دیجیتال بانک مرکزی خواهد بود. سال گذشته (2020)، چینیان آزمایشات لازم را در شهرهای مختلف کشور انجام دادند. در اواسط ماه ژوئن، دولت چین برای توسعه ارز دیجیتال خود، اقدام به برگزاری لاتاری در پکن و تقسیم میلیون‌ها یوان بین شهروندان چینی کرد. همچنین دولت چین پا را یک قدم فراتر گذاشته و با اختصاص یوان دیجیتال برای پرداخت خدمات کلیدی مانند مترو در پکن، ارز دیجیتال را فعال کرده است.
بسیاری از کشورهای کوچکتر نیز در مراحل مختلف تحقیق و حتی آزمایش رمز ارز بانک مرکزی خود قرار دارند. اما، در مقیاس بزرگتر، بانک مرکزی اروپا نیز اعلام کرد که از مرحله گفتگو عبور کرده و به مرحله تحقیق در مورد یورو دیجیتال وارد می‌شود و در نهایت تعجب، 24 ماه برای مرحله تحقیق تعیین کرد.
کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، تمام طول امسال، در مطبوعات سخن از رمز ارز بانک مرکزی اروپا می‌زد و نهایتاً در اوایل ماه مارس گفت که ممکن است راه‌اندازی این ارز دیجیتال، چهار سال به طول بیانجامد. وی در بیانات روز پنجشنبه خود گفت:
« مدت 9 ماه بود که گزارش خود درباره یورو دیجیتال را منتشر نکردیم. در آن زمان، ما ترجیح دادیم تجزیه و تحلیل بیشتری انجام دهیم، از شهروندان و متخصصان مشاوره گرفتیم و آزمایشاتی با نتایج دلگرم‌کننده انجام دادیم. همه اینها باعث شده است که نهایتاً تصمیم بگیریم پا را یک پله فراتر گذاشته و پروژه دیجیتال یورو را کلید بزنیم. کار ما حصول اطمینان از این است که در عصر دیجیتال، شهروندان و شرکت‌ها همچنان به پول بانک مرکزی که امن‌ترین پول است، دسترسی پیدا کنند.»
مرحله تحقیق و بررسی بانک مرکزی اروپا در سه محور تعریف شده است:
- بررسی کاربردی‌ترین حالت بر اساس نیاز مشتری،
- اصلاح قوانینی که برای تطبیق با رمز ارز بانک مرکزی نیاز به تغییر و بازنگری دارند،
- شناسایی تأثیرات احتمالی بازار و تعریف مدل تجاری به منظور نظارت بر واسطه‌ها.
بنابراین حال که اتحادیه اروپا در مسیر راه‌اندازی ارز دیجیتال پا را یک قدم فراتر نهاده، با این‌که سخنان مقامات اروپایی تا حدودی بوی سیاست‌زدگی می‌دهد و روند دوساله تحقیقات نیز بسیار کند به نظر می‌رسد، حداقل می‌توان به این بسنده کرد که این مرحله بر روی یک ساختار منسجم سه محوری استوار است.
دیروز مطلب جدیدی روی سایت بانک مرکزی اروپا با تیتر «آمادگی برای آینده دیجیتال یورو» قرار گرفت که در آن سخنان فابیو پانتا، عضو هیئت اجرایی بانک اروپا منعکس شده است. این سخنان به وضوح برخورد سیاسی و شیوه تفکر مقامات بانک مرکزی اروپا و دلیل حرکت حلزونی دو ساله برای رفتن به فاز عملیاتی را نشان می‌دهد:
« با پیشنهاد بانک مرکزی اروپا، که هیچ منافع و گرایش تجاری به درآمدزایی از داده‌های کاربران ندارد، در آینده یورو دیجیتال به محافظت از حریم خصوصی افراد در برابر استفاده تجاری یا نفوذ غیر مجاز کمک شایانی خواهد کرد. یورو دیجیتال یک ساز و کار شفاف است که برای مدیریت مناسب داده‌ها و محافظت از آن‌ها برابر با قوانین اروپا در مورد حفاظت از داده‌ها کارآمد بوده و بیشتر نقش ضمانتی را برعهده دارد و تضمین می‌کند که اطلاعات شخصی کاربران، تنها با هدف جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی یا تأمین مالی تروریسم در اختیار مقامات قضایی قرار داده می‌شوند.»
سخنان پانتا خبر از انتظاری 5 ساله برای اروپا می‌داد:
« هدف ما این است که در پایان این دوره دو ساله، خود را برای توسعه یورو دیجیتال - که ممکن است حدود سه سال طول بکشد – آماده کنیم. یورو دیجیتال در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که ارزش افزوده‌ای برای همه آحاد جامعه از جمله شهروندان، بازرگانان و واسطه‌های مالی باشد.»
نکته عجیبی که در این جمله توجه را به خود جلب می‌کند این است که یکی از اعضای بانک مرکزی اروپا به فکر این است که یورو دیجیتالش برای دلالان هم ارزش افزوده داشته باشد! بنابراین به نظر می‌رسد که سندیکای قدرتمند دلالان پایگاه و جایگاه خاصی در بانک مرکزی اروپا دارند!
به هرحال دولت‌ها باید توجه داشته باشند که در کنار پروژه ارز دیجیتال ملی و بین المللی، بخش خصوصی نیز در حال گسترش استیبل کوین خود است و طبق این قانون نانوشته که «قدرت نزد کسی است که پول دارد»، دولت‌ها نگران این هستند که در نبود ارز دیجیتال بانک مرکزی، نهادهای خصوصی بیش از حد قدرت بگیرند و در نتیجه سعی می‌کنند هر چه سریع‌تر ارز دیجیتال خود را به گونه‌ای راه‌اندازی کنند که کارآمدتر از استیبل کوین بخش خصوصی باشد و در این فاصله هم تا می‌توانند با شایعه پراکنی بازار را به سمت روند گاوی سوق بدهند و با سرکوب صرافی‌های بزرگ بخش خصوصی، ترمز حرکت پر شتاب آن‌ها را بکشند.
برای مثال، با قدرت گرفتن صرافی بایننس، دولت‌های اروپایی سعی دارند این قدرت نوظهور مالی را از طریق افزایش ممنوعیت‌ها سرکوب کرده و به حاشیه برانند. بنابراین سؤالات زیادی پیرامون قانون و مقرارت برای صادرکنندگان ارز دیجیتال به وجود آمده که نشان از یک خلاء جدی در بخش نظارت و قانون‌گذاری عادلانه دارد.
